Promoting Economic Literacy in Nepal

  " The sky is falling! The sky is falling!" It is sure. But just not yet….. It is true that the U.S. government is on an unsustainable path of spending. We're fast approaching the point where it can only end badly. But before you go build your bunker and fill it with freeze-dried food, know that you have a couple years… Based on history, we're not there yet. Right now, there's no recession looming. At least, that's the conclusion of two of the best indicators at predicting recessions. I'll share these two indicators with you today. Their historical track records are very good. And they point to "clear skies ahead" for the time being. The first indicator I'll share has a great track record as an "early warning" sign for recessions… This indicator has predicted every recession over the last 40 years. Importantly, right now, this indicator is nowhere near a level that predicts a r...

How to Become Financially Independent ? You are middle aged. Your net worth is meager. Your income is barely sufficient to meet expenses… And those expenses are going up. The Great Recession is looming. Economists are predicting things will get worse. What can you do? Should you give up your dream of retiring comfortably one day? Should you accept a future of increasingly meager existence? Should you grow bitter and curse the powers that be for putting you in this situation? Or should you take responsibility for your situation and make changes? That last question was metaphorical, of course. But sometimes, I wonder if people really do understand their options. There are things that happen in life that we can't control. But we can control the way we respond to them. I understand that when you are halfway through your life and are barely making ends meet, it seems like the only chance to become financially success...

I met a few people who have "silly" wealth – more wealth than they could ever need or spend. These guys are at retirement age or older… But for some reason, they work harder than just about anyone else I know… Why are they working so hard? Isn't the dream to "bank" enough money so you don't have to work? I called a few of these people some days back and asked why. The answers were interesting… One wealthy man started out with this story to explain it… I had dinner with an extremely wealthy guy last week who's 71. He just retired supposedly to play some golf. I asked him how it was going… "Retirement is horrible," he told me. He said, "I do NOT enjoy sitting in the desert doing nothing. I don't have a clue what I'm doing out here. I don't think I can do this. I don't need the money… But I think I'll have to go back to work." ...

(October 2011) By Homnath Gaire In a nut shell, Central Depository System (CDS) is an electronic book entry system to record and maintain securities and to register their transfer. In CDS, ownership will be changed without physical movements of securities or execution of transfer deeds. The ownership will be transferred as soon as securities move from one account to another. CDS is purely a settlement vehicle and will not affect the trading in any manner whatsoever. It is expected that the CDS will bring tremendous efficiency and growth in the capital market of Nepal. It will also enhance the image of Nepal's capital market globally. Participants of CDS:Account Holders Account holders are divided into two categories - account holders and participants. Both account holders and participants will have direct access to the CDS. Account holders will be allowed to have a main account and a house account for their beneficially owned securities. Participants, how...

  होमनाथ गैरे पुष ३ काठमाडौं । बिगत २ आवमा खुम्चिएको नेपालको मौदि्रक स्थिती चालु आवको पहिलो त्रैमासदेखी सुधारोन्मुख देखिएको छ । अर्थतन्त्रको मौदि्रक स्थितीमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने खुद बैदेशिक सम्पत्ति र बैङ्किङ प्रणालीको निक्षेपमा भएको बृद्धिका कारण मौदि्रक विस्तार सन्तोषजनक भएको हो । चालु आवको पहिलो ३ महिनामा मुद्राको परिमाण मुद्राप्रदाय मापक परिसूचक एम-१ एम-२ र एम-३ मौदि्रक नीतिको लक्ष्यभन्दा धेरैले बृद्धि भएपछि मौदि्रक स्थिती सहज बनेको हो । यसले चालु आवमा नेपाली अर्थतन्त्रले तरलता अभाव भोग्न नपर्ने सङ्केत गरेको बिज्ञहरुले बताएका छन् । नेपाल राष्ट्र बैङ्कले प्रकासित गरेको आव ०६८/६९ को पहिलो त्रैमासिक आर्थिक प्रतिबेदनले सो तथ्य देखाएको छ । प्रतिबेदनअनुसार चालु आवको असोजसम्म विस्तृत मुद्राप्रदाय एम-२ ६ दशमलव ८ प्रतिशतले बृद्धि भएको छ भने सङ्कुचि मुद्रा प्रदाय एम-१ ४ दशमलव ९ प्रतिशतले बढेको छ । गत आवको सोही अवधिमा ती मुद्राप्रदायमा क्रमशः १ दशमलव ९ र १ दशमलव १ प्रतिशतको बृद्धि मापन गरिएको थियो । गत आवको समिक्षा अवधीमा ३ दशमलव २ प्रतिशतले घटेको बैङ्किङ्ग क्षेत्रको खूद वैदेशिक सम...

होमनाथ गैरे नेपाल धितोपत्र बोर्ड सेबोन ले विश्व बैङ्कको प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगमा ५ वर्षे पूँजीबजार विकास गुरुयोजना निर्माण गरिरहेको छ । यस विषयमा सरोकारवालाहरुसँग विभिन्न चरणमा अन्तरकि्रयाहरु पनि भएका छन् । त्यस्ता अन्तरकि्रयामा नेपाललगायत भारत तथा दक्षिण एशियाकै पूँजीबजार बिज्ञहरुबाट नेपाली पूँजीबजारको विकासका लागि सुझावहरु सङ्कलन गरिएको छ । अन्तरराष्ट्रिय जगतमा पूँजीबजारका सम्बन्धका लामो अनुभव भएका बेलायती नागरिक रिचार्ड प्राटले गुरुयोजनाको प्रमुख परामर्शदाताका रुपमा काम गरिरहेका छन् । सो गुरुयोजना तयार गर्नका लागि बिश्व बैङ्कबाट प्राप्त भएको १ लाख ५२ हजार ५ सय अमेरिकी डलर रु १ करोडभन्दा धेरै रकम खर्च हुनेछ । गुरुयोजना तयार गर्न भारतीय धितोपत्र बोर्ड सेबी र सेक्यूरिटिज कमिशन मलेशिया सेम ले बाह्य परामर्शदाताको भुमिका निर्वाह गरेका थिए । साथै स्थानीय परामर्शदाता र सरोकारवालाहरुका सुझाव पनि गुरुयोजनामा समेटेको बोर्डको दावी छ । त्यसरी तयार गरिएको पूँजीबजार गुरुयोजनाको अन्तिम खाका तयार भईरहेको बताईएको छ । तर यसरी तामझामसँग तयार गरिएको गुरुयोजनामा नेपाली पूँजीबजार तथा यसका सरोकारवाला...

होमनाथ गैरे साउन ७ काठमाडौं । सरकारको कूल राजस्वले नै नधान्ने गरी चालुखर्च बढाउँदै लैजाने प्रबृत्तिले अर्थतन्त्रलाई वित्तीय असन्तुलनको बाटोमा लैजान सक्ने बिज्ञहरुले बताएका छन् । न्यून आर्थिक बृद्धि भएका विकासोन्मुख देशहरुमा बजेट घाटालाई स्वभाविकै मानिए पनि राजस्व घाटा भने जोखिमपूर्ण हुने उनीहरु बताउँछन् । 'विकासोन्मुख देशमा अर्थतन्त्रलाई गतिशिल बनाउन र बन्छित  दरमा आर्थिक बृद्धि हाँसिल गर्न घाटा बजेटको रणनीति उपयूक्त मानिन्छु अर्थशास्त्री प्राडा मदन कुमार दाहालले भने , 'तर राजस्व घाटा (राजस्वभन्दा चालुखर्च बढी हुनु) भने अर्थतन्त्रका लागि प्रत्यूपादक हुन सक्छ ।' समयमा नै सुधार गर्न नसके राजस्व घाटाले अर्थतन्त्रलाई वित्तीय असन्तुलनको बाटो हुँदै 'डेब्ट ट्रयाप' ऋणको चङ्गुल सम्म लैजान सक्ने उनको भनाई छ । बिगत ३ वर्षमा नेपालको कुल बजेट औसत १८ प्रतिशतले बढ्दा चालु खर्च औसत २८ प्रतिशतले बढेको छ । तर राजस्व सङ्कलनको बृद्धिदर औसत १७ प्रतिशतको हाराहारी मात्रै रहेकाले राजस्व घाटाको अवस्था सृजना भएको हो । त्यसैगरी बिगत २ आवमा वास्तविक चालुखर्च प्रस्ताव गरेभन्दा निकै उच्च देखि...

विसं १९९५ मा विराटनगर जुट मिल्स र नेपाल बैङ्क लिमिटेडले सर्वसाधारणलाई शेयर जारी गरेपछि नेपालमा अनौपचारिक रुपमा शेयर कारोबार शुरु भएको हो । त्यो समयमा ती संस्थाले शेयर जारी गर्दा अहिलेजस्तो बिक्री तथा निष्काशन प्रबन्धक कम्पनी र स्टक एक्सचेाज थिएनन् । दुवै कम्पनीले शेयर निष्काशन तथा विक्री व्यवस्थापन आफैंले गरेका थिए । विराटनगर जुट मिल्स र नेपाल बैङ्कपछि धेरै वर्षसम्म पूँजी बजारमा अन्य कुनै पनि संस्थाको प्रवेश भएन । यसबीच विसं २०२१ सालमा कम्पनी ऐन आएपछि पहिलो पटक सरकारी ऋणपत्र पनि जारी भयो । तर धितोपत्र कारोबार गर्ने व्यवस्थित संयन्त्र र निकाय भने त्यसबेलासम्म स्थापना हुन सकेको थिएन । विसं २०३३  सालमा धितोपत्र खरीदविक्री केन्द्र सेक्युरिटीज एक्सचेाज सेण्टरु को स्थापना भएपछि मात्र नेपाली पूँजी बजार सङ्गठित भएको हो । सरकारी ऋणपत्र तथा सार्वजनिक संस्थाको शेयर खरीदविक्रीको अख्तियार प्राप्त उक्त केन्द्रको स्थापनापछि नेपालमा ुदोस्रो बजारु को उल्लेख्य विकास हुने अपेक्षा गरिएको थियो । तथापि केन्द्रले सोचेअनुरुप कार्य गर्न आवश्यक कानूनी तथा संस्थागत पूर्वाधार उपलब्ध थिएन । केन्द्रको भूमिका प...

होमनाथ गैरे असार ३१ काठमाडौं । उपप्रधान तथा अर्थमन्त्री भरतमोहन अधिकारीले शुक्रवार व्यवस्थापिका संसदमा प्रस्तुत गरेको आव २०६८/६९ को बजेटले चालु खर्चलाई पनि नधान्ने राजस्व लक्ष्य राखेको छ । बजेटमा अनुमानित राजस्व रु। २ खर्ब ४१ अर्ब छ भने  साधारण खर्च रु। २ खर्ब ६६ अर्ब प्रस्तावित छ । यसले सरकारले राजस्व स्रोतले धान्नै नसक्ने गरि बजेट निर्माण गरेको देखिन्छ । त्यसैगरी प्रस्तावित आय-व्यय अनुमानमा बजेट घाटा बिगतका वर्षहरुमा भन्दा निकै उच्च छ । सो बजेटले सरकारले आफ्ना नीति तथा कार्यक्रम कार्यान्वयनका लागि ऋण लिएर खर्च गर्न पाउने प्रचलित सिमाको समेत ख्याल गरेको छैन । आगामी आवका लागि अनुमान गरिएको कुल खर्च रु। ३ खर्ब ८४ अर्बमध्ये राजस्वबाट २ खर्ब ४१ अर्व सावाँ फिर्ताबाट ५ अर्व र वैदेशिक अनुदानबाट ७० अर्व ब्यहोर्दा पनि रु। ६७ अर्व अपुग हुनेछ । सो घाटा बजेट चालु आवको अनुमानित कूल गार्हस्थ्य उत्पादन तथा वास्तविक कूल खर्चको क्रमशः ५ र २५ प्रतिशत हुन आउँछ । सो घाटा पूर्ति गर्न सरकारले बैदेशिक तथा आन्तरिक ऋणबाट क्रमशः रु। ३० र ३७ अर्ब परिचालन गर्ने बताएको छ । साथै बजेटमा सरकारले उठाउन पाउने आ...

होमनाथ गैरे असार ९ काठमाडौं । गत हप्तादेखी लगातार उकालो लागेको नेप्से परिसूचक बिहीवार पनि २० अङ्कभन्दा धेरैले बढेर ३ सय ६५ सम्म पुगेपछि नेपाली शेयर बजारमा बुलरन लगातार बढ्ने क्रम शुरु भएको लगानीकर्ता तथा बिश्लेषकहरुले बताएका छन् । शेयर बजारको बलियो आधार भनेकै लगानीकर्ताको मनोबल हो, शेयर बजारका विषयमा लामो अनुभव भएका लगानीकर्ता निर्मल प्रधानले भने ' लगातार बढेको नेप्सेले नेपाली लगानीकर्ताहरुको मनोबल उच्च हुदै गएको पुष्टी गर्छ । लगानीकर्ताको त्यही  मनोबल नै नेप्सेमा बुलरन शुरु भएको सङ्केत हो ।' अब नेप्से परिसूचक ५/१० अङ्कले घटे पनि त्यसबाट हतास हुनु नपर्ने प्रधानको भनाई छ । बिश्वका प्रमुख शेयर बजारको इतिहाँसले पनि बजार एकोहोरो बढेको बढ्यै नगर्ने पुष्टी गरिसकेको दृष्टान्त दिँदै प्रधान भन्छन् एक हप्तामै २५ प्रतिशत बढेको बजार ५/६ प्रतिशत करेक्सन हुनु स्वभाविक हो ।'  त्यसैगरी शेयर बिश्लेषक अमृतनाथ रेग्मी पनि बजार बढ्ने क्रम भर्खर शुरु भएको बताउँछन् ।'बजार बल्ल त टर्न भएको छु रेग्मीले भने ुयसको वास्तविक गती देखिनै बाकी छ ।' अर्थ मन्त्रालय तथा राष्ट्र बैङ्कले मार्जिन लेण्...

होमनाथ गैरे २०६५ भदौ १५ मा १ हजार १ सय ७५ पुगेको नेप्से परिसूचक लगातार घटेर अहिले ३ सयको हाराहारीमा छ । यो विगत साढे ५ वर्ष यताकै न्यून तह हो । यसबाट आमलगानीकर्तालाई भएको पीडा मापन गर्ने परिसूचक हुने हो भने त्यसको रेखाचित्र नेप्सेको भन्दा धेरै तल हुने थियो । तथापि बजार साचालक नियामक निकाय तथा अन्य सरोकारवालाहरुको ध्यान यसतर्फ जान सकेको छैन । फलस्वरुप नेप्सेले एकपछि अर्को टेवा तोड्दै यो तहसम्म आएको हो ।  नेपाली लगानीकर्तामा पनि बजार बुलिश हुँदा अझै बढ्छ र बियरिश हुँदा अझै तल जान्छ भन्ने मानसिकता रहेको पाइन्छ । ३ वर्षपहिले बैङ्क अफ काठमाण्डूको शेयरमूल्य रु। २ हजारको हाराहारीमा पुग्दा यो २ हजार ८ सय पुग्छ भनेर थप शेयर खरीद गर्ने पनि थिए । त्यसैगरी अहिले अन्नपूर्ण विकास बैङ्कलगायतका कम्पनीको शेयर बजारमूल्य किताबी मूल्यभन्दा कम हुँदासमेत हल्लाको भरमा शेयर विक्री गर्ने पनि छन् । शेयर बजारमा यस प्रकारको व्यवहार कुनै पनि हालतमा सकारात्मक वा विवेकपूर्ण होइन । यस्तो कार्य बजारमा अरु लोभी भएको समयमा आफू डराउनु र अरु डराएको समयमा आफू लोभी भएर शेयर खरीद गर्नु भन्ने मान्यतासँग पनि मेल खाँदैन ।...